امکان ساخت وساز مسکن با پیش بینی میزان فرونشست زمین
هم ماشین: در حالی برخی از مخالفان توسعه شهر تهران، فرونشست در مناطق جنوبی را یک معضل اصلی در ساخت و ساز مطرح می کنند اما فرونشست زمین امری نیست که به خاطر آن خانه سازی را در منطقه ای متوقف کرد.
به گزارش هم ماشین به نقل از مهر در حالی برخی از مخالفان توسعه شهر تهران، فرونشست در مناطق جنوبی را یک معضل اصلی در ساخت و ساز مطرح می کنند که پژوهشگران و اساتید دانشگاه در حوزه عمران، با تکیه بر وجود راه های علمی برای ساخت در این مناطق معتقدند فرونشست زمین امری نیست که به خاطر آن خانه سازی را در منطقه ای متوقف کرد. اوایل بهمن ماه سال قبل تصویری آخر زمانی از وسط خیابان کارگر تهران تیتر اول خبرگزاری ها شد. یک چاله ای عمیق عمودی که به آن فرونشست زمین می گویند. پدیده ای زمین شناسی که امروز بهانه برخی شده تا در مناطق جنوبی تهران امر مهم و ضروری خانه سازی را متوقف کنند. برخلاف این عده که ساخت خانه مردم را گیر این امر کرده اند؛ کارشناسان مهندسی عمران می توانند با استفاده از علم میزان فرونشست هر منطقه را رصد و حتی فرونشست های آینده را هم پیشبینی کنند. به بیان دیگر، علم عمران راهکارهای کارآمدی برای فائق آمدن بر این مشکل دارد که یکی از آنها استفاده از مدل ریاضی کالیبره برای پیشبینی و استفاده از متدهای علمی در شکل معماری و نوع مصالح است. علی فاخر عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه تهران در رابطه با نحوه پیشبینی فرونشست آتی زمین، تاثیر فرونشست زمین بر ساخت وساز مسکن، بار ساختمان های ساخته شده بر روی این پدیده زمین شناسی گفت و گویی با خبرنگار مهر داشته که در ادامه آمده است. فرونشست ها فقط در بعضی موارد نگران کننده است علی فاخر در تعریف چگونگی ایجاد فرونشست زمین، اظهار داشت: «فرونشست زمین به علت پایین رفتن سطح آب زیرزمینی اتفاق می فتد. البته باید توجه داشت که هرگونه پایین یا بالا رفتن سطح آب زیرزمینی به دنبال خودش مقداری فرونشست یا تورم را به همراه دارد. اما پایین رفت سطح آب زیرزمینی به مقدار زیاد، سبب بروز فرونشست گسترده ای در زمین و سطح خرابی زیاد می شود. به بیان دیگر، اگر در یک منطقه سطح آب زیر زمینی بیشتر از ۱۰ متر کاهش داشته باشد؛ فرونشست زمین عامل نگران کننده ای خواهد بود. همچنین، باید به نوع خاک منطقه هم توجه کرد که لایه های رُسی هستند یا ریزدانه ضخیم. یعنی اگر سطح آب زیرزمینی در لایه شنی پایین برود، نشست زمین آن مقدار زیاد نخواهد بود. نگرانی اصلی در لایه های رُسی است. به دلیل نوع خاک شنی هم نگرانی فرونشست زمین در مناطق شمالی تهران وجود ندارد اما در مناطق جنوبی نوع خاک رُسی تاثیر این پدیده را افزایش داده است.»سازمان نقشه برداری مکان دقیق فرونشست زمین را مشخص کرده است. او در رابطه با نحوه پیشبینی میزان فرونشست زمین اظهار نمود: «مسئولیت اندازه گیری فرونشست زمین در کشور بر عهده سازمان نقشه برداری است. با عنایت به نقشه هایی که توسط این سازمان عرضه می شود، مکان فرونشست های زمین در گذشته مشخص می شود. سازمان نقشه برداری ایران در مجموع توانسته کار قابل قبولی در زمینه شناسایی مکان هایی که فرونشست زمین داشته اند، انجام دهد. بعد از نقشه های این سازمان میتوان برای سطح و مکان فرونشست های زمین در تهران هم بهره برد.» تصمیمات منطقی ساخت وساز با پیشبینی فرونشست آینده عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه تهران در توضیح ضرورت شرایط درست ساخت وساز در قسمتهایی که زمین گرفتار فرونشست شده، اظهار داشت: «زمانی که یک بخشی از زمین در گذشته گرفتار فرونشست شده، یعنی سطح آب زیرزمینی آنجا بسیار پایین رفته است. امکان دارد این میزان پایین رفتن سطح آب زیرزمینی به میزانی باشد که دیگر بیشتر از آن نتواند پایین برود و در واقع اصلاً دیگر در آنجا آبی نمانده باشد که بخواهد پایین تر برود و نشست دیگری را ایجاد نماید. پس با عنایت به این امر میتوان گفت، پیشبینی فرونشست آتی هر منطقه ای که پیشتر گرفتار فرونشست شده، ضروری است. البته باید در نظر گرفت که پیشبینی آتی فرآیندی ساده نیست، اما انجام پیشبینی که بر اساس آن بتوان تصمیمات منطقی گرفت، امکان دارد.» فاخر در توضیح روش انجام پیشبینی فرونشست آتی زمین اظهار داشت: «براساس فرونشست های قبلی میتوان مدل ریاضی مناسبی تهیه و کالیبره کرد تا با آن فرونشست آتی زمین محاسبه شود. البته میزان مصرف آب زیرزمینی و سرعت پایین رفتن آن در آینده هم یکی از متغیرهای مهم در پیشبینی فرونشست آتی زمین است. باید توجه داشت که حدس آینده به سادگی در این حوزه ممکن نیست و ضروری است یک پیشبینی احتمالی در نظر گرفته شود. پس سناریوهای مختلفی مورد توجه قرار می گیرد. بعنوان مثال در یک منطقه که فرونشست زیاد زمین رخ داده، باید به مواردی از قبیل چگونگی استفاده از آب های زیرزمینی و چاه های اطراف هم توجه کرد. پس سیاست های دولت، وزارت جهاد کشاورزی و سایر سیستم های نظارتی باید بگونه ای باشد که به میزان سطح آب زیر زمینی منطقه مورد نظر توجه کرد. این برنامه ها میزان بالا یا پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی را در منطقه مذکور تعیین می کند.»فرونشست جنوب تهران مانع مهمی برای توسعه شهر نیست. او درمورد چگونگی ساخت وساز مسکن در جنوب تهران با عنایت به فرونشست زمین در این منطقه، بیان نمود: «شهرسازی و توسعه شهری به عوامل مختلفی بستگی دارد که فرونشست زمین تنها یکی از آن عوامل است. پس میتوان این گونه نتیجه گرفت که فرونشست زمین در منطقه جنوبی تهران یک نکته مهم می باشد، اما نکته تعیین کننده نیست. در واقع باید با عنایت به ملاحظات دیگر، تصمیم گیری کلی کرد. فرونشست در جنوب تهران به هیچ عنوان مانع اصلی و تعیین کننده ای برای عدم توسعه شهر نیست. به بیان دیگر، برای توسعه شهری در این منطقه از تهران ضروری است به نظریات استادها و متخصص های حوزه شهری در کنار ملاحظات ژئو تکنیکی توجه کرد و به جنبه های مختلف آن پرداخت.» ساخت و ساز تأثیری بر افزایش فرونشست ندارد عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه تهران در رابطه با تاثیر وزن ساختمان ساخته شده بر روی منطقه ای که گرفتار فرونشست زمین شده؛ اظهار نمود: «وزن لایه های زمین در پدیده فرونشست به قدری زیاد است که وزن ساختمانی که روی آن ساخته می شود؛ تعیین کننده نیست. به عبارت دیگر، ساخت ساختمان یک طبقه یا چند طبقه بر روی منطقه ای که فرونشست زمین در آن رخ داده تأثیری ندارد. اما باید در هر پروژه ساختمان سازی نشست زمین محاسبه شود. با این توضیح میتوان اظهار داشت که بخشی از نشست زمین برپایه بار ناشی از ساختمان است و بخش دیگر آن در بعضی از پروژه ها می تواند به علت فرونشست زمین باشد. نشست ناشی از بار ساختمان از بار طبقات نشأت می گیرد و نشست فرونشست زمین اصلاً به تعداد طبقات ساختمانی روی آن ربطی ندارد. به صورت معمول، در مناطقی که فرونشست رخ داده، مقدار فرونشست تعیین کننده است نه آن بار ناشی از ساختمان سازی ازاین رو میتوان اظهار داشت که اصلاً نباید الگوی مناسب در یک منطقه را از منظر بار وزنی طبقات بر روی فرونشست زمین منطبق کرد.»
منبع: hammashin.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب