ایران نقطه کلیدی برای کریدور خلیج فارس- دریای سیاه
به گزارش هم ماشین، ایران بعنوان نقطه کلیدی اتصال چهار حوضه دریایی خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر و دریای سیاه و دریای مدیترانه به حساب می آید که می تواند منافع اقتصادی و سیاسی خویش را به این کشورها گره بزند.
به گزارش هم ماشین به نقل از مهر، ایران، هند و ارمنستان ابتکار منطقه ای کریدور چندوجهی خلیج فارس-دریای سیاه را در سال ۲۰۱۶ مطرح نمودند که خلیج فارس و جنوب ایران را به آذربایجان، ارمنستان، سپس بنادر پوتی و باتومی گرجستان را به دریای سیاه متصل می کند. بعد از حمل، محموله ها با استفاده از کشتی به بنادر بلغارستان و در نهایت به اتحادیه اروپا منتقل می شود. این ابتکار، علاوه بر سه کشور ایران، هند و ارمنستان منافع کشورهای جمهوری آذربایجان، گرجستان، بلغارستان و یونان را هم دربرمی گیرد. همینطور در خرداد ماه سال جاری خبر نهایی شدن سند موافقت نامه کریدور بین المللی خلیج فارس-دریای سیاه، بعد از دیدار وزیر امور خارجه ایران و دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه اعلام گردید.
اهمیت کریدور خلیج فارس-دریای سیاه برای اتصال هند به اروپا از راه ایران
هند بعنوان یکی از کشورهای درحال رشد اقتصاد جهانی که اخیرا انگلیس را پشت سر گذاشته و به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل گشته است، کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را جایگزین مناسبی برای کانال سوئز و اتصال به اروپا بخصوص پس از افزایش تقاضای کانال سوئز در سال ۲۰۲۱ و مسدود شدن آن، در نظر گرفته است. پس از وقوع جنگ روسیه و اکراین و محدود شدن مقصد انتهایی کریدور شمال-جنوب به روسیه برای هندی ها، آنها تمایل خویش را به استفاده از کریدور خلیج فارس-دریای سیاه و اتصال به اروپا از راه ایران و ارمنستان نشان دادند که نشست های سه جانبه ایران، هند و ارمنستان حاکی از همین مساله است. از طرفی، رویکرد جدیدی در شراکت راهبردی پاکستان، آذربایجان و ترکیه رقم خورده است که دهلی نو را به سمت درک اهمیت و فعال سازی این کریدور سوق داده است.
اخیراً اتحادیه اروپا تعامل خود با ارمنستان را افزایش داده و حمایت های توسعه ای و اقتصادی خویش را از آنها اعلام نموده است. این حمایت ها که در ژوئیه ۲۰۲۱ ابلاغ گردید، شامل پنج طرح اقتصادی می باشد که بر زیرساخت های حمل و نقلی در منطقه سیونیک ارمنستان تمرکز دارد و ساخت بزرگراه جدید ارمنستان-ایران را هم در برمی گیرد.
ارمنستان و ایران درصدد بهره مندی از منافع کریدور خلیج فارس-دریای سیاه هستند
ارمنستان یکی از ذی نفعان اصلی این کریدور به حساب می آید، به منافع اقتصادی، سیاسی و مهم تر از آن، قدرت نمایی در مقابل اتحادیه آذربایجان و ترکیه چشم دوخته است. ارمنستان برای تحقق اهداف خود با این چالش روبه رو است که امکانات و زیرساخت های مناسبی برای ترانزیت بار از سرزمین خویش را ندارد و برنامه ی راه اندازی بزرگراه جدید، زمان بر است. لازم به ذکر است که شرکتهای ایرانی تمایل خود برای مشارکت در راه اندازی زیرساخت های مناسب در خاک ارمنستان ابراز کرده اند.
کریدور خلیج فارس - دریای سیاه هم به چند دلیل برای ایران اهمیت دارد نخست آنکه ایران بعنوان نقطه کانونی اتصال چهار حوضه دریایی کلیدی شامل خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه مطرح می شود که می تواند منافع اقتصادی و سیاسی خویش را با ذی نفعان این چهار حوضه دریایی گره بزند. دوم آنکه همکاری ایران با اتحادیه اوراسیا (EEU) ذیل دو کریدور خلیج فارس-دریای سیاه و کریدور شمال-جنوب (INSTC)، تقویت می شود.
لازم به ذکر است که در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹ توافق نامه تجارت ترجیحی اتحادیه اوراسیا و ایران (PTA) اجرا شد و در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲ به توافق نامه تجارت آزاد کامل ارتقا یافت. سوم آنکه تنش های سیاسی در منطقه قفقاز جنوبی و رقابت ترانزیتی آذربایجان و ترکیه با ایران، مسؤلان را به سمت کاهش وابستگی به این کشورها و افزایش انتخابهای کشور برای اتصال به اروپا کشانده است. مورد آخر آن است که بعد از اعلام دریای سیاه بعنوان منطقه خطر جنگی توسط اکراین و وجود تهدیدهای احتمالی، ایران می تواند مقدمات جذب مسیر ترانزیت محصولات راهبردی همچون غلات را از خاک خود فراهم سازد.
برگزاری نشست های چندجانبه مستمر
ایران برای بهره برداری از موقعیت جغرافیایی خاص خود و تحقق منافع اقتصادی آن، باید کریدورهای شمال-جنوب و کریدور خلیج فارس-دریای سیاه را هر چه سریع تر فعال کند. به این منظور، ایران می تواند از ظرفیتهای منطقه ای و جهانی همچون اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاریهای شانگهای بهره گیرد تا بتواند توافق نامه های مشترکی در مورد ترانزیت، گمرک، بیمه، بانکی میان کشورها برقرار کند و همینطور به تکمیل یا تقویت حلقه های ارتباطی این کریدورها بپردازد. این اقدامات، ابتکار عمل را به دست ایران خواهد داد تا بتواند جایگاه ترانزیتی و اقتصادی-سیاسی خویش را در منطقه تثبیت کرده و انتخابهای گوناگونی پیش رو داشته باشد.
منبع: hammashin.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب