در نشست زلزله تهران عنوان شد
فعالیت گسل شمال تهران هر ۳ هزار تا ۳۵۰۰ سال، مقاومت بتن در تهران ۵ و در سرپل ذهاب ۱۱ مگاپاسكال
هم ماشین: عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با تاكید بر اینكه هر ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال یكبار گسل شمال تهران گسیخته می شود، اظهار داشت: از ۲۳۰۰ پارسال پیرامون تهران زلزله هایی خصوصاً بر روی گسل شمال تهران رخ داده است، ولی هیچ كدام از آنها در تهران نبوده است.
به گزارش هم ماشین به نقل از ایسنا، دكتر مهدی زارع در نشست "زلزله تهران قبل و سپس زلزله" با اشاره به زلزله های تهران، با اشاره به اینكه تهران منطقه ای است كه پیرامون آن گسل های شناخته شده ای قرار دارد، اضافه كرد: از سال ۱۱۷۵ شمسی آغامحمدخان قاجار این منطقه را پایتخت اعلام نمود كه در آن زمان تنها در حوالی ری بود، ولی امروزه این شهر تا كوه های توچال پیش رفته است.
وی با اشاره به زلزله های مهم شهر تهران، افزود: زلزله ۳۱۰ میلادی آغازین زلزله تاریخی ایران است كه از جانب یونانی ها ثبت شده و دارای مستندات تاریخی است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به زلزله های ۸۰۵ میلادی و ۹۵۸ میلادی در طالقان، افزود: در ۲۳۰۰ پارسال پیرامون تهران زلزله هایی خصوصاً بر روی گسل های شمال تهران رخ داده، ولی هیچ كدام از این زلزله ها در تهران نبوده است.
زارع با طرح این سوال كه چرا در ۲۳۰۰ قبل و خصوصاً ۵۰ پارسال زلزله مهمی در تهران رخ نداده و لرزه خیزی چندانی بر گسل شمال تهران مشاهده نمی گردد، افزود: مطالعات ما نشان داده است در ۳۰ هزار پارسال پهنه گسل شمال تهران، ۹ زلزله با بزرگای بالای ۷ را تجربه كرده است.
به گفته وی، هر ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال یكبار گسل شمال تهران گسیخته میگردد.
زارع با تاكید بر اینكه گسل شمال تهران از ۳۲۰۰ سال قبل در حال سكون بوده است، افزود: طبیعت به گونه ای است كه هر چه در گذشته رخ داده باشد، این دوره باز رخ خواهد داد.
این محقق زلزله شناس با تاكید بر اینكه خطر زلزله در تهران تنها منحصر به گسل شمال تهران نمی گردد، تصریح كرد: گسل مشاء از ۳۵ كیلومتری تهران عبور می كند، علاوه بر آن گسل های جنوب تهران شامل گسل "پیشوا"، "ایوانكی" و "ری" همین طور گسل ماهدشت در كرج باز تهران را تحت تاثیر قرار می دهند.
وی با اشاره به وضعیت ساخت و سازها در تهران، اضافه كرد: شهر لواسان بعنوان یكی از شهرهای مهم استان تهران با حدود ۱۹ هزار نفر جمعیت بر روی گسل شمال واقع است و این گسل تا روستای "كلان" كه به گسل مشاء می رسد، ادامه دارد.
این محقق زلزله با تاكید بر اینكه محل تلاقی گسل شمال تهران و مشاء در ۱۰ كیلومتری شمال شهر جدید پردیس واقع است، اشاره كرد: تلاقی دو گسل امری بسیار مهم است؛ چونكه حركت یك گسل سبب القای حركت گسل دیگر میگردد.
وی اظهار نمود: برمبنای مطالعه ای كه بر روی آهنگ بالا آمدن لبه گسل مشاء انجام شد، مشاهده كردیم ۴ میلی متر در سال این گسل بالا می آید كه مطالعات دیگر این امر را تایید نمود.
زارع با انتقاد از آغاز شبه مدرنیسم در دهه ۴۰ خورشیدی در كلانشهر تهران، اظهار داشت: ساخت بناهای بلند روی ترانشه های (افتگاه ها و گودبرداری ها) بزرگ ریسك زلزله را برای ساختمان ها افزایش می دهد؛ چونكه در تهران مساله تشدید ساختگاه به سبب جنس خاك و توپوگرافی داریم. یعنی اگر در اطراف تهران هم زلزله ای رخ دهد، این ساختمان های بلند تكان های ناشی از زلزله را بیشتر احساس می كنند.
زارع با اشاره به وجود ۷ رود- دره در تهران، اضافه كرد: علاوه بر آن ساخت و سازها در ولنجك در پهنه گسل شمال تهران رخ داده و پاركینگ تله كابین توچال بر روی صفحه های گسل شمال تهران، همین طور شهرك پلیس و واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد باز روی این گسل بنا شده اند.
وی با تاكید بر اینكه در طول ۸۵ سال توسعه شهر تهران در جهت تخریب فضای طبیعی و گسترش زمین های ناامن در تهران بوده است، افزود: این در شرایطی است كه سالانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت آن اضافه میگردد.
وی با اشاره به اینكه در سال های اخیر در مناطق اطراف تهران چون شریف آباد و جواد آباد ورامین زلزله هایی روی داده است، افزود: مسكن مهر قرچك روی گسل پیشوا ساخته شده؛ پژوهش ها نشان می دهد گسل پیشوا در محدوده قرچك زیر آبرفت ها پوشیده است و در شمال قرچك به كهریزك می رسد.
زارع با تاكید بر اینكه در حلقه ۵۰ كیلومتری بیرون شهر تهران ۷ میلیون نفر زندگی می كنند، بر لزوم توجه به ریسك زلزله در نواحی حاشیه ای تاكید و با اشاره به گسل های جنوب تهران، اشاره كرد: در جنوب تهران مساله تشدید بر اثر خاك نرم را هم داریم، به گونه ای كه سپس هر رخداد لرزه ای سطح جنبش زمین در این منطقه ۳ تا ۴ برابر بیشتر از مناطق مركزی و شمال تهران قابل انتظار است. از این رو بلندمرتبه سازی روی خاك های نرم اقدامی نابخردانه است؛ چونكه سبب تمركز جمعیت زیاد در منطقه میگردد.
بافت های فرسوده ناشی از كاهش كیفیت در ساخت وساز
عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله با اشاره به وجود بافت فرسوده در تهران، اظهار داشت: بافت فرسوده غیر از بافت های فرسوده موجود و ساختمان های قدیمی، شامل ساختمان های بلندمرتبه بی كیفیتی هم میگردد كه اخیرا تولید شده و می شوند.
وی افزود: متخصصان سازه سازمان نظام مهندسی تهران در بررسی بعضی بتن ریزی های ساخت و سازهای سال ۹۷ روی مقاومت بتن ریزی های این ساختمان ها مشاهده كرده اند مقاومت لازم را ندارد؛ چونكه مقاومت بتن در حداقل ۲۵ مگاپاسكال قابل انتظار است كه این میزان در ساختمان های خراب شده سرپل ذهاب ۱۱ مگاپاسكال و در بعضی مناطق تهران در سال ۹۷ حدود ۵ تا ۶ مگاپاسكال گزارش شده است.
مدیریت بحران و انواع آن
دكتر زارع در مورد مدیریت بحران پیشگیرانه با تاكید بر اینكه این امر بیشتر پیشگیرانه و بر سلسله مراتبی استوار است، اظهار نمود: مدلهای مختلف مدیریت بحران وجود دارد كه مثلا مدل توسكالوسا یكی از معروف ترین آنها و مشتمل بر ۴ مرحله است.
وی افزود: این مراحل شامل سانحه، پاسخ و بازسازی، پیشگیری و آمادگی است.
زارع اضافه كرد: در این مدل حتما باید سلسله مراتب فرماندهی و سازماندهی داشته باشیم، ولی در مواقع بحران خصوصاً در كلانشهرها گاه سلسله مراتب از بین می رود و بی نظمی (آنارشی) خواهیم داشت.
وی نتیجه گیری كرد: در این موارد مدلهای جدید مدیریت بحران مطرح میگردد كه مشخصات آن عبارت از خودمختاری، اعتماد، توانمندسازی، شفافیت است. این خاصیت ها در جهت ممانعت از استمرار بی نظمی و شرایط آشوبناك است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب