مرزبندی محدودکننده شهری با وجود افزایش جمعیت کلانشهر ها
هم ماشین: درحالی مرز بندی محدود کننده شهری بین کلانشهر ها وجود دارد که جمعیت کلانشهر ها در یک دهه گذشته رو به افزایش گذاشته و این مساله سبب ساخت و سازهای عمودی شده است.
به گزارش هم ماشین به نقل از مهر در سالهای اخیر، مساحت کلانشهرها تغییری نکرده است. درحالی که بر طبق سند آمایش سرزمینی تنها یک درصد از مساحت کشور تا حالا برای سکونت مورد استفاده قرار گرفته است. کافی است در شب سوار هواپیما شویم و حجم تراکم نور منازل را در شهرهای کشور ببینیم. درست یک انفجار نور تو در تو و در هم که یک دفعه تمام می شود. انگار یک الزام نانوشته ای شکل گرفته که حتما باید شهرها در همان محدوده مرزی شکل بگیرند و اگر افرادی خارج از آن سکنی کنند؛ حاشیه نشین شوند. به قدری به این مرزها توجه داریم که ۳۰ سال است قبول کرده ایم، شهرها و شهرک های اقماری کنار شهرها بسازیم؛ اما همان شهرها را وسعت ندهیم. مرز بندی شهری مانع از توسعه زمینی شهرها درحالی که رساندن امکانات به امتداد شهرها بسیار آسان تر و کم هزینه تر از رساندن همان امکانات به شهرهای تازه است. ایران وسیع است، چرا خودرا محدود کنیم؟ به قدری به تراکم عادت کرده ایم که همان شهرهای تازه را نیز عمودی می سازیم و به کل فراموش کرده ایم ایران کشوری وسیع است و خداوند با بخشندگی زیاد به ما زمین قابل سکونت عطا کرده است. به بیان دقیق تر از ۱۶۵ میلیون هکتار مساحت کشور، تنها یک میلیون هکتار آن سهم اراضی شهری و روستایی شده است. مرکز پژوهش های مجلس گزارشی دراین زمینه دارد که نشان می دهد؛ ظرفیت توسعه سکونت گاه های شهری کشور در حدود ۴۳ هزار و ۶۲۴ کیلومتر مربع یا معادل ۴ میلیون و ۳۶۲ هزار و ۴۰۰ هکتار است. یعنی معادل ۲.۶۹ درصد از اراضی کشور. در افکار خیلی از شهروندان ایرانی اینگونه نقش بسته که کلان شهر تهران بسیار بزرگ است و دیگر نمی توان آنرا گسترش داد. به این دسته از افراد می توان باید پاسخ داد؛ خیر. کافی است تهران را با شهر پاریس از نظر مساحت مقایسه نماییم و ببینیم پایتخت ایران بسیار کوچک تر از پایتخت فرانسه است. به بیان جزئی تر کلانشهر پاریس مساحتی بیش از ۱۸ هزار و ۹۴۱ کیلومتر دارد، درحالی که کلانشهر تهران تنها مساحتی بیش از ۹ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع را دارا است. راهکار اساسی معضل مسکن کشور همان اضافه کردن به محدوده شهرها و توسعه افقی است. فرهاد بیضایی کارشناس مسکن درباب توسعه افقی شهرهای کشور عنوان کرد: «مساله تراکم یا عدم تراکم یا افزایش محدوده شهرها نه یک ملاک مثبت است و نه یک ملاک منفی است. محدوده شهری فقط روی نقشه باشد این امر بسته به نیاز هر منطقه و هر جایی که امکان پذیر است؛ می تواند متفاوت باشد. به بیان دیگر، هر جایی که امکان توسعه باشد می توان آنرا ایجاد کرد و در هر جایی که گرفتار محدودیت هستیم؛ باید از مساله افزایش محدوده شهری جلوگیری کرد. باید توجه کرد که پهنه کشور ایران در مقایسه با کشورهای اروپایی یک پهنه بیابانی است که خیلی ارزش زیست محیطی و کشاورزی بالایی ندارد. بیشتر کشور در این وضعیت است و در این جاها می توان محدوده شهرها را افزایش داد.» لزوم توجه به برنامه ریزی و آمایش سرزمینی البته که با توسعه هر شهر مقصود حاصل نمی شود و باید دولت و صاحبان اجرائی این امر به توزیع جمعیت نیز توجه کافی را داشته باشند. بیضایی در این خصوص اظهار داشت: «مهمتر از توسعه شهرها و حریم آنها مساله توزیع مناسب جمعیت در پهنه کشور و اهمیت آنست. به عنوان مثال در شهرهای جنوبی کشور که حدودا ۲ هزار کیلومتر مربع سطح آبی دارد؛ تنها حدود ۳ میلیون نفر در این پهنه وسیع ساکن هستند. دولت باید برای جاهایی که امکان سرمایه گذاری دارد؛ برنامه ریزی کند تا در این محل ها توزیع جمعیت بهتری صورت گیرد. در این فضاها امکان سرمایه گذاری اقتصادی، ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی وجود دارد و با یک برنامه درست و توزیع مناسب جمعیت می توان از این فرصت ها نیز بهترین استفاده را کرد.»به طبع هر طرح و نظر دقیق اگر با یک برنامه ریزی درست و جامع همراه نباشد؛ با شکست مواجه می باشد. وقتی زمین هست چرا ساخت و سازهای عمودی؟ این کارشناس مسکن با تأکید بر این مساله افزود: «با یک برنامه ریزی کاربردی و یک طرح آمایش منطقه ای می توان، جمعیت را برمبنای موقعیت های اقتصادی هر منطقه کرد.» شهر وسیع تر، تعداد خانه ویلایی بیشتر نکته مهم دیگری که با وسعت شهرهای کشور ایجاد می شود؛ فاصله گرفتن از ساخت و سازهای عمودی است. یکی از دلایلی که امروز سبب شده شهرها در انحصار آپارتمان ها و برج ها قرار بگیرند؛ نبود زمین برای ساخت و ساز است. در صورتیکه همانطور که قبل تر بیان شد؛ ایران کشوری وسیع است و تنها از یک درصد ظرفیت خود برای ساخت شهر و روستا بهره برده است. اگر دست از این محدود کردن های شهری برداشته شود؛ به آسانی می توان خانه های ویلایی و سبک معماری ایرانی را جایگزین ساخت و سازهای عمودی کرد. بیضایی درباره ی مشکلات ساخت و سازهای عمودی اظهار داشت: «با توجه به این که بیشتر زمینهای کشور بیابانی و بلااستفاده هستند؛ مشکلی در حوزه استفاده از آن وجود ندارد. زمانی که قیمت زمین از ساخت کم شود خود عاملی خواهد شد تا هزینه های مسکن کاهش پیدا کند. همچنین، باید توجه کرد که ایران یک کشور زلزله خیز است و هرچه تراکم آن کم شود و خانه ها بصورت تک طبقه یا دو طبقه ساخته شوند؛ مقاومت آنها نیز بیشتر خواهد شد.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب